Artık bir genel yayın yönetmeni olmadığım için, eskiden ek işim olan ve hatta kitap yazarken falan gözden çıkarabildiğim online personal training (uzaktan kişisel antrenman) yahut benim deyişimle uzaktan fitness danışmanlığı servisim, öncelikli bir noktaya geldi.
Bu noktada, kişilerin çevrimiçi araçlar vasıtasıyla aldıkları bu hizmet hakkında yeterli bilgiye sahip olup olmadıklarından emin olmadığımı söylemem gerekiyor. Özellikle, “en iyi personal trainer olmak isteyenlere 35 tavsiye” yazımı yazdıktan sonra, bu hizmeti veren kişi sayısı arttı (bu yazımı okumak isteyenler burayı tıklasın: http://www.bodytr.com/2014/01/daha-iyi-bir-personal-trainer-olmaniz-icin-35-oneri.html ). Ancak, verilen hizmetlerin içeriğinden haberim yok, bu sebepten online hizmet almak isteyenlerin bilmesi gerekenler var. Birazdan yazacaklarım, hizmet alacaklar kadar, hizmet verecek olan personal trainer’lara da yardımcı olabilir.
İlk olarak, hizmet alacaklar için birebir çalışmayla uzaktan çalışmanın temel avantaj-dezavantajlarını sıralamak yerinde olur:
Avantajlar
– Uzman bilgisine erişim. Satın almış olduğunuz bu hizmet sayesinde, uzman bilgisine doğrudan ve de sizin sorunlarınıza yanıt olacak şekilde ulaşabiliyorsunuz. Bu, önemli bir avantaj. Çünkü piyasada birikimi yüksek olan eğitmenler azınlıkta. Fakat bu noktada, “bilgi birikimi” ve bunu hizmet verilen kişiye çözüm üretebilecek şekilde “uzmanca doğru yorumlayabilme” yeteneği önemli. Ne yazık ki kendisi çok güzel vücut yapmış ve aslında eğitmenden çok birer sporcu, fitness modeli sayılabilecek olan bazı isimlerin bu potansiyellerinin olmadığını söylemeliyim. Zaman zaman internette karşıma çıkan çeşitli paylaşımlarda bu “uzman online personal trainer’ların” açıkça yanlış bilgiler verdiğine de tanıklık ettim. Bu sebeple karşınızdaki kişinin iyi bir vücuda sahip olduğu kadar uzman bir eğitmen olup olmadığını tespit etmeniz önemli.
– Daha hesaplı olması. Evet, birebir eğitimler, uzaktan aylık danışmanlığa göre çok daha pahalıdır. Piyasada fitness-pilates sektöründe birebir dersin saat ücreti 40 ila 150 TL arasındadır. Online personal trainer’lık ücretleri ise aylık 35 ila 350 TL arasındadır. Kendim için örnek vermem gerekirse şu an online aylık 300 liraya karşılık birebirde ders saati başına 75 TL gibi bir tarifeye sahibim. Geçmişte istediğim 300 lira, bu piyasadaki en yüksek online ücretti. Bugün ise 350 ve hatta 400 TL fiyatları bile gördüm ancak bu bedeli talep edenlerin hizmeti hakkında detaylı bilgim yok. Ben 250 ile yola çıkmıştım ancak çalışmama bağlı olarak 300’e yükseltmek durumunda kalmıştım.
– Zamandan ve mekândan bağımsızlık. Eğitmen için de, hizmeti alan kişi için de alacağı destek zaman, mekân ve birçok başka şarttan bağımsızdır. Öyle ki, tatile bile gittiğinizde buna uygun tavsiyeleri vermek durumundayımdır. Elbette bunun sebebi, sürecin sonucunun beni de doğrudan ilgilendirmesi. Ek olarak, ev veya spor salonunda çalışmanız da mümkündür.
– Eğitim yönünün olması. Birazdan anlatacağım gibi, ister birebir ister uzaktan olsun, her personal trainer danışanının sağlıklı yaşam eğitiminden (hiç olmazsa spor ve sporcu beslenmesi yönünden) birinci dereceden sorumludur. Bu, ayrı bir ücret gerektirmesi söz konusu bile edilemeyecek değişmez bir görevdir. Yola çıktığınız kişinin temel bilgileri 1’se ya da 4’se onu 5’e taşımakla yükümlüsünüz. Yanlış bilgileri varsa bunları tespit edip düzeltmeli ve düzeldiğine dair onay almalısınız.
Dezavantajları
– Hareketleri doğru veya yanlış yaptığınızın bilinmemesi. Önemli bir konudur ve görece olarak genel uzmanlığı yetersiz bile olsa hemen her eğitmenin hareket bilgisi sizden çok daha iyidir. Dolayısıyla, uzaktan eğitim alırken hareketleri uygularken yaptığınız hataların tespit edilip defalarca yapılacak tekrarlarla düzeltilmesi şansı, genelde hiç, yoktur.
– Motivasyon (yahut baskı) eksikliği. Yaşanabilecek temel sorunlardan biri de budur. Birebir ders alanlarda bir dahaki ders saatine giderken, bir önceki derste kendine verilen ödevleri gerçekleştirip gerçekleştirememenin gururu ya da suçluluğu olur. Eğitmenle birebir diyalog kurmayınca bu baskı ya da motivasyon ortamı ortadan kaybolur. Online personal trainer’lara tavsiyem, motivasyon sorunu olan danışanlarını sanal bir kafakola almalarıdır. Son çare olarak başvurmanız gereken yöntem bu olmalıdır, öğrencilerinizden vazgeçmemeniz çok önemlidir. Bunun maddiyatla bir alakası yoktur, bunun, bir insanın hayallerinden vazgeçip vazgeçmemesiyle alakası vardır ve bizim işimizin manevi boyutu doğrudan bununla ilgilidir.
– Programın zorluk derecesinin tayininin zor olması. Bir antrenman ve beslenme programının kişiye olabildiğince uygun olarak hazırlanması genelde kâğıt üstünde teorik gerçekleşir. Hata payı buna rağmen salonda gelişigüzel verilen bir programdan daha düşüktür. Yine de çalıştırdığımız kişinin limitlerini ne kadar zorladığımızı ya da ötesine geçip aşırı antrenmana düşürüp düşürmediğimizi ölçümlememiz kesin olarak mümkündür diyemeyiz. Birebir çalıştırdığımızda vücudun yanıtlarını hem antrenmanda hem de antrenman dışında gözlemle çıkarabiliriz. Bu sebeple benim tavsiyem online trainer’lıkda ek sorularla bu durumun peşine ayrıca düşülmesidir.
Online personal trainer’ın başlıca görevleri
Her biri kendi içinde alt dallara ve detaylı açıklamalara sahipse de, online olsun ya da olmasın bir personal trainer’ın yapması gerekenlerden başlıcaları şunlardır:
1) Konsültasyon ve değerlendirme (özellikle sağlık değerlendirmesi online’da ayrıca önemli)
2) Fitness durum tespiti
3) Kişiye özel program tasarlama
4) Doğru egzersiz yönetimi (fizyolojik, anatomik, biyomekaniksel, güvenli, bilgilendirme, motive etme, takip ve gelişim ölçme)
5) Beslenme eğitimi
6) Egzersiz fizyolojisi ve anatomisi eğitimi
Bu süreçte, eğitimlerle ilgili kısım belirlenmiş ders saatlerinde olabileceği gibi, akışına bırakılmış şekilde parça parça ve yeri geldikçe de olabilir ancak bilgilerinizi, en azından onun ihtiyaç duyacağı kadar, danışanınıza vermelisiniz. Bu, sizin lütfunuz değil, sorumluluğunuzdur.
Eğitmen arkadaşlar, “bilmiyorum” demenin gücüne inanın
Her şeyi bilmeniz mümkündür değildir. Elbette, siz bir uzmansınız, bilmeniz gereken çok şey var ve bu konularda yetkin olmak zorundasınız. Ancak, her konunun her detayını falan bilemezsiniz. Bilmiyorsanız, bilmiyorum deyin. Bunun karşı tarafta ne tür bir etki yarattığını şahsen ben hiç umursamam, benim yalan söylememem çok daha önemlidir.
Personal trainer’lık, özellikle online yapılıyorsa mutlak ve ihanet edilmemesi gereken bir güven üzerine tesis edilmelidir. Sürecin verimli geçmesi için de bu çok önemlidir. Danışanınız sizden, siz de danışanınızdan süreci ilgilendirecek bir şeyi gizlememelisiniz. Elbette, danışan gizliliği de esastır, hasta-doktor mahremiyeti aynen geçerlidir.
Bir online personal trainer’ın değerlendirilebileceği kriterler ise şu şekilde ifade edilir ve danışanlar da danıştıkları özel eğitmene bunlar üzerinden puanlar verir:
Vadedilen zamanda görev yapma:
Hijyen (online’da bu kriter eksik de olsa tavsiyeler üzerinden ölçülebilir):
Dürüstlük:
Güvenilirlik:
Sabır:
Çekicilik (meslekte bir detay olan bu husus ne yazık ki diğer önemli kriterlerin önüne geçebiliyor):
İdare:
Arkadaş canlısı olma:
İçtenlik:
Disiplin:
Tahammül:
Hırs:
Motivasyon:
İş etiği:
Profesyonel giyim (online PT’de yok):
Profesyonel dil:
Profesyonel davranışlar:
Profesyonel karakter:
Önyargılı olma:
Tutum ve yaklaşım:
Adil olması:
Olgunluk:
Saygınlık:
İşbirliği yeteneği:
Sempatiklik:
Ölçülü olma:
Sır tutma:
Düzen:
Kararlılık:
Komut ve idare:
Hastalık bilgisi:
Hareket bilgisi:
Beslenme bilgisi:
İleri yaşla çalışma:
İşte, olay ana hatlarıyla böyle bir şey. Dolayısıyla biriyle çalışmaya başlamak bile aslında günler alan bir dizi çalışmayı gerektirebiliyor.